Soğuk Çekme
Haddelenmiş çelik çubukların tekrardan işleme alınarak “çekilmesi” işlemine SOĞUK ÇEKME adı verilmektedir. Soğuk çekme işleminin amacı iyileştirilmiş dayanıklılık, mukavemet, esneklik ve pürüzsüz dış yüzey elde etmektir. İlk adım olarak, sıcak haddelenmiş çubukların yüzeyindeki istenmeyen tufal tabakasının uzaklaştırılması amacıyla yüzey temizleme işlemi uygulanmaktadır. Önceden asit kullanılarak yapılan bu işlem son yıllarda, kumlama adı verilen; yüksek basınçlı çelik granüllerin çubuk yüzeyine püskürtülmesi işlemiyle yürütülmektedir. Yüzeyi temizlenen çubuklar uygun ölçüdeki “mühre” ismi verilen kalıplar içerisinden çekilerek geçirilmektedir. Çekilme işleminden çıkan soğuk çekilmiş malzemeler özel silindirik merdaneler arasından geçirilerek doğrultma işlemine tabi tutulmaktadır. Sonrasında ise malzemeler pah kırma ve boy kesim işlemlerine alınmaktadır.
Soğuk çekme işlemi genelde düşük karbonlu çeliklere uygulanmaktadır. Soğuk çekmede aslında, sıcak üretilmiş mamul (yuvarlak, kare, altı köşe) tekrardan işleme alınmaktadır. Uygulanan işlem basitçe “sıkıştırma” olarak tarif edilebilir. Hassas tolerans ve yüksek yüzey kalitesi taleplerinde soğuk çekme tekniği uygulanmaktadır. Soğuk çekme işlemiyle;
- Sıcak haddelenmiş malzemeler hassas toleranslara getirilmektedir,
- Sıcak haddelemeye göre oldukça iyileştirilmiş yüzey kalitesi elde edilmektedir,
- Malzemenin sertliği, akma dayancı ve çekme dayancı artmaktadır,
- Sertlik artarken, süneklik azalmaktadır,
- Isıl işlem yapılmadan yüzeyde istenilen sertlik yakalanabilmektedir,
- Soğuk çekme işleminde genellikle EN 10278 standardı kullanılmaktadır.
Benzer şekilde, “Tel Çekme”, kalın kesitli olan bir telin, bir kalıbın içerisinden geçirilerek kesitini küçültme işlemidir. Tel kesitleri genellikle daireseldir. Ancak kare altıgen kesitler de çekilebilmektedir. Dairesel kesitli çubuklar çekilerek cıvata, saplama gibi elemanların üretiminde kullanılmaktadır. Dolayısıyla, daha büyük kesitleri kapsamaktadırlar. Teller ise kablo veya yay gibi daha küçük kesitli malzemelerin üretiminde kullanılmaktadır. Çelik tellerin hammaddesi filmaşin olurken demir dışı tellerin hammaddesi “ekstrüzyon” ürünü çubuklardır.